Ukulele to niewielki, czterostrunowy instrument strunowy szarpany, który cieszy się coraz większą popularnością na całym świecie. Choć dla wielu może wydawać się zabawką, warto bliżej przyjrzeć się temu niezwykłemu instrumentowi, aby docenić jego zalety i możliwości.
Historia ukulele
Pochodzenie instrumentu
Ukulele wywodzi się z XIX-wiecznych Wysp Hawajskich. Jego bezpośrednim protoplastą był podobny czterostrunowy instrument o nazwie machete, przywieziony na Hawaje przez portugalskich osadników. Nazwa "ukulele" oznacza w języku hawajskim "skaczące pchły" i nawiązuje do sposobu gry na nim. Pierwsze ukulele zaczęły powstawać na Hawajach około 1879 roku z drewna koa. Od samego początku był to niezwykle popularny instrument w kulturze Hawajczyków.
Rozpowszechnienie na świecie
Na przełomie XIX i XX wieku ukulele trafiło do Stanów Zjednoczonych wraz z rosnącą falą zainteresowania kulturą Hawajów. W 1915 roku ukulele zostało zaprezentowane szerszej publiczności na wystawie światowej w San Francisco. W latach 20. nastąpił prawdziwy boom na ukulele, głównie za sprawą gwiazd estrady takich jak Roy Smeck czy Arthur Godfrey. Ukulele było nieodłącznym elementem ówczesnej muzyki rozrywkowej.
Ukulele w Polsce
W Polsce ukulele pojawiło się w latach 30. XX wieku, jednak nie zdobyło od razu dużej popularności. Dopiero w ostatnich latach zainteresowanie tym instrumentem znacząco wzrosło, czego dowodem jest powstawanie licznych społeczności miłośników ukulele oraz coraz bogatsza oferta kursów i warsztatów gry na ukulele.
Budowa i rodzaje ukulele
Rozmiary i stroje ukulele
Ukulele występuje w czterech standardowych rozmiarach: sopran (najmniejsze), concert, tenor i bariton (największe). Poszczególne typy różnią się rozpiętością strun, a co za tym idzie - wysokością dźwięku. Najpopularniejsze jest ukulele sopran. Ukulele może być strojone na wiele sposobów, najczęściej do stroju C dur lub G dur.
Rodzaje i typy ukulele
Wyróżnia się dwa główne typy ukulele: akustyczne oraz elektryczne i elektroakustyczne. Ukulele akustyczne dzielą się z kolei na odmiany z pudłem rezonansowym oraz bez niego. Specjalne typy to m.in. ukulele banjolele, fletowe, harfowe czy 8-strunowe.
Materiały i elementy konstrukcyjne
Ukulele wykonuje się z różnych materiałów. Tradycyjnie stosowane drewno to koa, mahoń, cedr, palisander czy sosna. Coraz popularniejsze są także ukulele z tworzyw sztucznych. Elementy konstrukcyjne to płyta wierzchnia, obręczy, mostek, podstawek. Struny wykonuje się najczęściej z nylonu.
Zalety gry na ukulele
Łatwość nauki dla początkujących
Ukulele uchodzi za jeden z najłatwiejszych instrumentów do nauki gry. Niewielki rozmiar, cztery struny, prosty układ akordów - to cechy, które sprawiają, że ukulele idealnie nadaje się dla osób bez doświadczenia muzycznego. Już w ciągu kilku tygodni można opanować podstawy i zagrać pierwsze melodie.
Niska cena i dostępność instrumentu
W porównaniu z gitarą czy większością innych instrumentów, ukulele należy do stosunkowo niedrogich. Już za kilkadziesiąt złotych można kupić prostą odmianę ukulele sopran, nadającą się idealnie dla początkujących. Ukulele jest też łatwo dostępne w sklepach muzycznych oraz w ofercie internetowej.
Wszechstronność i uniwersalność
Choć małe, ukulele oferuje szeroki wachlarz możliwości brzmieniowych - od jasnego, czystego tonu po ciemniejsze, głębsze brzmienie. Ukulele pasuje praktycznie do każdego stylu muzyki: od popu, przez rock, po muzykę ludową. Jest też na tyle kompaktowe, że można je zabrać ze sobą wszędzie.
Ukulele w różnych stylach muzycznych
Ukulele w muzyce rozrywkowej
Jak wspomniano, ukulele od zawsze było popularnym instrumentem w muzyce rozrywkowej i estradowej. Do dziś kojarzy się z lekkimi, wakacyjnymi klimatami. Ukulele można usłyszeć w wielu przebojach artystów popowych, np. Train czy Jasona Mraza.
Ukulele w jazzie i bluesie
Ukulele świetnie sprawdza się w jazzie, swingue, a także w muzyce bluesowej. Wirtuozerską grę na ukulele prezentowali tacy artyści, jak Lyle Ritz czy Herb Ohta. Ukulele stanowi stały element nurtu muzyki hawajskiej.
Ukulele w muzyce ludowej i folkowej
Lekkie, radosne brzmienie ukulele wpisuje się doskonale w konwencję muzyki ludowej i folkowej. Ukulele można spotkać w twórczości wielu wykonawców folkowych, jak np. Eddie Vedder czy Jonathan Edwards.
Porady dla początkujących gitarzystów
Dobór odpowiedniego instrumentu
Na początek najlepiej wybrać najmniejszy, najprostszy i najtańszy model ukulele sopran. Warto zwrócić uwagę na jakość wykonania i stroju. Dobrym wyborem będzie ukulele z przyzwoitego materiału w cenie ok. 100-200 zł.
Nauka podstaw i pierwszych akordów
Na początku trzeba opanować prawidłowy chwyt i technikę szarpania strun. Następnie warto przyswoić podstawowe akordy (C, F, G7, Am itd.) i ćwiczyć przełożenia między nimi. Pomocne będą tutoriale video i poradniki online.
Ćwiczenia i samodzielna nauka gry
Regularne, nawet krótkie ćwiczenia są kluczem do postępów. Ćwiczyć można zarówno z nut, jak i z pamięci. Warto uczyć się grać ulubione melodie. Ważna jest także nauka czytania tabulatur. Przy odrobinie samodyscypliny można skutecznie nauczyć się gry na ukulele na własną rękę.
Podsumowanie
Ukulele to instrument, który zdecydowanie zasługuje na większą uwagę i docenienie. Jego historia sięga XIX-wiecznych Hawajów, skąd rozprzestrzenił się na cały świat. Niewielkie rozmiary, prostota konstrukcji, łatwość gry sprawiają, że ukulele to idealny wybór dla początkujących gitarzystów. Jednocześnie oferuje szeroką gamę możliwości brzmieniowych i doskonale pasuje do wielu stylów muzycznych. Warto dać szansę temu niezwykłemu, niedocenianemu instrumentowi.
Tagi
Udostępnij
